ISTNIEJE OD ROKU 1922





------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Kazimierz poczmański o swojej twórczości
- rozmowa z wandą mossoczy -



dr Piotr Mierzejewski





Kazimierz Poczmański w swojej pracowni malarskiej w Warszawie, przy ul. Syreny 39 - połowa lat 70. ubiegłego wieku.

Fotografia: Piotr Mierzejewski.




Artysta malarz Kazimierz Poczmański (1900-1982) w latach 1947-1982 mieszkał i tworzył w Warszawie, w kamienicy przy ulicy Filtrowej 83, należącej do SM "Osiedle Artystów Plastyków". Od połowy lat 60. ubiegłego wieku korzystał również z pracowni malarskiej przy ul. Syreny 39, przyznanej mu przez ministerstwo kultury i sztuki. W roku 1980 za całokształt swojej twórczości artystycznej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Niezależnie od tego Związek Polskich Artystów Plastyków uhonorował go Złotą Odznaką ZPAP. Był ostatnim prezesem Ogólnopolskiej Grupy Twórczej "Zachęta", skupiającej ponad stu artystów realistów - malarzy, rzeźbiarzy i grafików, rozwiązanej odgórnie na polecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL w końcu lat sześćdziesiątych.


-----Kazimierz Poczmański był człowiekiem wprawdzie bardzo nieśmiałym i małomównym, lecz nie stronił od towarzystwa. Henryk Syska w poemacie "U Janusza pod powojem" wspominał jego przyjście na Wigilię w końcu lat 50. do słynnej pracowni malarskiej Janusza Podoskiego, mieszczącej się w Warszawie na poddaszu kamienicy przy ul. Pankiewicza 3 w Warszawie. Oto ten fragment utworu:



MDM kogo dziś wzrusza?

Niech się pałac złotem świeci

My wolimy u Janusza

Pankiewicza numer trzeci ...


Choć tam schody mocno zdarte

Choć tam czasem serce komu ...

Mijasz bracie piętro czwarte

I już jesteś jakby w domu. (...)


Wolne miejsce będzie stało

Jako zwyczaj Pański

Uczta. Puka ktoś nieśmiało

Gość, Kazio Poczmański


W lewej dłoni czapkę trzyma

A w prawej opłatek ...

Na rok przyszły! Aby zima!

A po niej dostatek ...


Siadaj Kaziu! Janusz skinął!

Smaczny gulasz pieprzy

Lecz rok każdy, co przeminął

Zawsze ponoć lepszy ...


________________________________________



Kazimierz Poczmański, koniec lat 1960.
Fotografia: Piotr Mierzejewski. >>>



-----Kazimierz Poczmański dość niechętnie wypowiadał się na temat swojej twórczości. Uważał bowiem, że w imieniu artysty powinny przemawiać przede wszystkim jego dzieła. Twórca zaś powinien poddawać się osądowi publiczności i krytyki, pozostając jednak wiernym własnym przekonaniom i obranemu kierunkowi, nie ulegając przemijającej modzie. Poniżej przytaczam tekst rozmowy, jaką w roku 1958 przeprowadziła z Poczmańskim dziennikarka tygodnika "Stolica", Wanda Mossoczy.



---------- Pytając o moje ostatnie prace proszę nie niespodziewać się jakichś rewelacji - mówi artysta malarz KAZIMIERZ POCZMAŃSKI. Od wielu lat jestem wierny zasadom malarstwa tradycyjnego. Tutaj najlepiej się czuję.


--------- Pamiętam z wystawy, którą urządziła grupa "Zachęta" w Łodzi, malowany przez Pana portret kobiety zwany ogólnie "Polską Madonną". To było przecież niedawno - nie ma nawet jeszcze roku. Nie przypuszczałam więc, że chciałby Pan w ciągu tak krótkiego czasu diametralnie zmienić sposób malarskiego wypowiadania się. Tym niemniej wszy-stko jest możliwe. Są przecież plastycy, którzy prze-chodzą poprzez różne ewolucje twórcze nawet w krótkim okresie czasu.


--------- O ile jest to podyktowane logiczną koniecznością i rzeczywistą potrzebą wewnętrzną artysty - wtedy wszystko jest w porządku. Gorzej, jeśli

________________________



<<<
Kazimierz Poczmański: Portret Henryka Wieniawskiego. Olej na płótnie.



jeśli jest to konsekwencją aktualnie modnej koniunktury. W sztuce nie można obliczać i spekulować.


--------- Oprócz portretów maluje Pan martwą naturę i kwiaty.


--------- Tak, te tematy są dla mnie odpoczynkiem. Martwa natura jest bowiem najcierpliwszym i najspokojniejszym modelem. Z kwiatami jest już jednak inaczej - one żyją i ruszają się. Nachylają się ku słońcu, więdną opadają.


----



---- Jaki moment decyduje o wyborze twarzy, którą Pan portretuje? Czy szuka Pan charakterystycznych rysów, wyrażających jakieś głębokie przeżycia?


-----Wybieram twarze ładne. Duszę człowieka znajduję dopiero podczas malowania. Czasami piękna twarz wyraża wstrętne wnętrze.

---- Co sądzi Pan o malarstwie abstrakcyjnym?


---- Widzę w nim jedynie pomost do nowych teorii malarskich. Nie traktuję go jako czegoś stałego i nieprzemijającego. Co prawda prezes Królewskiej Akademii Sztuki w Londynie Wheeler powiedział o dziele Picassa, które ma zdobić siedzibę UNESCO, po prostu "bazgroły".


_______________________
Kazimierz Poczmański:

Kardynał Stefan Wyszyński. Olej na płótnie.

Fotografia:

Piotr Mierzejewski. >>>>>>>>>